Hypermobiel en rugpijn?

Hoewel de meeste mensen bij ‘hypermobiliteit’ denken aan lenigheid, voelen mensen die hypermobiel zijn zich ook vaak stijf. Ook hebben hypermobiele mensen over het algemeen sneller last van rugpijn.

Ben je hypermobiel? Doe de test!

Maak een afspraakGratis Rugadvies

In onze vestigingen zien mijn collega’s en ik vaak cliënten die hypermobiel zijn. Soms vertellen ze ons dit zelf tijdens het uitgebreide vraaggesprek dat we bij iedere intake houden, en soms komen we erachter tijdens het bewegingsonderzoek.

Feiten en fabels ‘hypermobiliteit’

Hypermobiliteit vergt even wat toelichting, want hier bestaan wat misverstanden over. Er zijn cliënten die dit ervaren als een ‘ernstige diagnose’. Er zijn ook zeker varianten van hypermobiliteit waarbij mensen in hun dagelijks leven tegen forse problemen aanlopen.

Anderzijds is hypermobiliteit ook gewoon wat het zegt: je gewrichten zijn wat soepeler dan van de gemiddelde mens. Dat wil niet altijd zeggen dat je ook echt leniger bent! Hypermobiele gewrichten hebben vaak sterk verkorte spieren in de omgeving eromheen, dus de cliënt voelt zich dan juist erg stijf. Dat klinkt raar en tegenstrijdig dus hieronder licht ik dit fenomeen graag even toe.

Hypermobiliteitssyndroom of niet?

Je hebt een hypermobiliteitssyndroom (HMS) wanneer je last krijgt van je lichaam door te soepele banden (zoals spier- en gewrichtsbanden), die niet door andere bindweefselaandoeningen veroorzaakt worden. Het hypermobiliteitssyndroom is een erfelijke afwijking en één van de ruim honderd reumatische aandoeningen.

Hoewel je met hypermobiliteit wordt geboren, zijn de symptomen van het hypermobiliteitssyndroom bij de meeste mensen voor de leeftijd van 15 jaar aanwezig. De meeste cliënten die wij zien, hebben vaak pas last van hypermobiliteit tijdens hun (jong)volwassenheid. Niet iedereen hoeft opvallende klachten te ervaren bij hypermobiliteit. Wanneer iemand hypermobiel is en de spieren niet sterk/stabiel genoeg zijn om dit op te vangen waardoor het lichaam met regelmaat overmatig belast wordt, zal deze persoon eerder klachten ervaren dan iemand met hypermobiliteit die een goede balans heeft qua belasting/belastbaarheid.

Symptomen van hypermobiliteit

Hypermobiliteit heeft enkele symptomen die kunnen duiden op de aanwezigheid van dit verschijnsel. De belangrijkste symptomen van hypermobiliteit zijn:

  • Overmatige beweeglijkheid van gewrichten
  • Vermoeidheid
  • Rugklachten
  • Spierpijn
  • Pijn in de gewrichten
  • Ontwrichtingen/het ‘uit de kom’ schieten
  • Verhoogde kans op een scoliose
  • Bekkeninstabiliteit

Ben je hypermobiel? Doe de test! 

De volgende kleine testjes kun je doen om mogelijke hypermobiliteit bij jezelf vast te stellen. Let wel op dat wanneer je denkt dat je hypermobiel bent, je dit ook door een huisarts laat controleren om er zeker van te zijn. Scoor je ze alle 5?

  • Je kunt je hand in een hoek van 90° overstrekken;
  • Je kunt met je duim je onderarm aanraken;
  • Je kunt je elleboog in een hoek van +/- 10° overstrekken;
  • Je kunt je knie in een hoek van +/- 10° overstrekken;
  • Je kunt gemakkelijk voorover buigen en de handen plat op de grond leggen zonder dat je je knieën hoeft te buigen.

Hypermobiliteit en rugpijn

Hypermobiliteit betekent in principe dat er een grotere bewegingsvrijheid in de gewrichten aanwezig is dan de meeste mensen hebben. Mensen met hypermobiele gewrichten hebben over het algemeen sneller last van rugpijn. Hypermobiliteit heeft namelijk te maken met een vlakkere gewrichtskom in alle gewrichten waardoor de gewrichtskop verschuifbaar is in het gewricht. Dit gaat gepaard met vergrote elasticiteit, rekbaarheid en regelmatig instabiliteit van de gewrichtsbanden waardoor een gewricht simpelweg verder kan bewegen. 

Bij een gezond gewricht (dus ook bij alle gewrichten waaruit de wervelkolom bestaat) zijn beweeglijkheid, kracht en stabiliteit met elkaar in verhouding. Iemand die overbeweeglijk is, heeft dus meer kracht en stabiliteit nodig vanuit de spieren.

Makkelijker gezegd: iemand die van nature een rondere gewrichtskom heeft om de gewrichtskop heen (zoals bij een auto een aanhanger precies passend om de trekhaak past) heeft niet zoveel kracht en stabiliteit van de spieren nodig, dat zit toch wel stevig. Bij een vlakkere gewrichtskom met soepelere banden moeten de spieren dus harder werken (kracht en stabiliteit) om de twee gewrichtsdelen goed bij elkaar te houden. Wanneer je daarvoor niet voldoende kracht en stabiliteit hebt, raken de spieren die dat dan wel trachten te regelen overbelast: ze zijn daar niet voor getraind.

Waarom heb je dan rugpijn?

Rugpijn bij hypermobiliteit ontstaat doordat de kleine diepe rugspieren die voor stabiliteit van de wervelkolom zorgen onvoldoende actief en sterk zijn, waardoor de grotere spieren die hier niet voor bedoeld zijn het gebrek aan stabiliteit in de rug zullen compenseren en daarmee een gedeelte van de functie van de banden en pezen zullen overnemen. De rugspieren werken daardoor harder en zullen dus sneller overbelast zijn. Deze overbelasting veroorzaakt weer de rugpijn.

Kinderen en hypermobiliteit

Hiermee is ook verklaard waarom jonge kinderen met hypermobiliteit meestal geen klachten hebben: die rennen, vliegen, klimmen (als ze niet teveel achter de computer en tablet zitten, zie ook de blog ‘tabletnek’) van nature veel meer dan volwassenen dus hebben een sterk en stabiel ‘spierkorset’ rondom hun gewrichten die de boel prima bij elkaar houdt.  

Gaan deze kinderen naar de middelbare school dan gaat het meestal ook nog wel goed, maar gaan ze studeren (veel zitten, minder sporten) en daarna werken (ook vaak zitten in de huidige tijd) dan verzwakken de spieren maar blijft de overbeweeglijkheid in de gewrichten en is de driehoek mobiliteit-kracht-stabiliteit niet meer met elkaar in verhouding.

Behandeling bij rugpijn en hypermobiliteit

De klachten die ontstaan bij hypermobiliteit kunnen goed behandeld worden. De behandeling en aanpak van hypermobiliteit hangt af van de ernst en de klachten van de persoon. Bij hypermobiliteit zijn de grote spieren vaak overbelast en is het belangrijk dat je met behulp van onze specifieke behandelmethode, zoals de DAVID-therapie en stabiliteitsoefeningen, de spieren rondom de gewrichten die bedoeld zijn voor stabiliteit extra gaat verstevigen. Daardoor krijgen de grotere overbelaste spieren en het gewricht zelf wat rust en nemen de klachten deels al af.

Naar de sportschool?

Dit verklaart ook waarom mensen met deze specifieke klachten meer last krijgen wanneer ze spierversterkende oefeningen uitvoeren op de sportschool: als de diepe stabiliteitsspieren onvoldoende werken en je een voorkeurspatroon ontwikkeld hebt om je grote spieren in te zetten, zul je die ook inzetten bij de oefeningen die je op de sportschool krijgt en worden deze overbelaste spieren nog verder overbelast. Het vergt kennis om de juiste spieren in actie te krijgen en de verkeerd ingezette spieren te leren met rust te laten. Je Rugexpert bekijkt samen met jou waar je tegenaan loopt en kan je hierin goed adviseren.

Kortom: hypermobiliteit kan voordelen hebben (lenig/beweeglijk zijn is leuk!) maar zeker ook nadelen, wanneer de kracht en stabiliteit van de spieren onvoldoende zijn met rugpijn als gevolg.

Meer weten over hypermobiliteit en rugpijn?

Heb je vragen over hypermobiliteit of wil je graag een persoonlijk behandelplan op maat opstellen bij hypermobiliteit om te werken aan een gezonde rug? Maak dan gerust een afspraak met één van onze Rugexperts. Wij helpen je graag!

- Anke Degen

Ben je hypermobiel? Fysius kan je helpen!

Heb je al enige tijd last van rugklachten bij hypermobiliteit? Fysius is gespecialiseerd in het behandelen van o.a. hypermobiliteitsklachten en helpt je graag bij het verhelpen of verminderen van je klachten.

Fysius Rugexperts is al 10 jaar lang gespecialiseerd in het effectief behandelen van hypermobiliteitsklachten. Heb je nog specifieke vragen over je rugklachten? Neem dan gerust contact met ons op via 088 002 1700. Wij helpen je graag!

Maak een afspraakGratis Rugadvies

Geschreven door:

Anke Degen